IMLEGEND
Aileden
"An army marches on its stomach" Napoleon Bonaparte
ETW yükleme ekranında zaman zaman görebildiğimiz bu söz ETW'nin felsefesi ile birebir uymaktadır. Total War serileri genellikle savaş ve inşaa temelli olsa da bilirsiniz ki ekonomi olmadan yürümek bu oyunda tek kelime ile imkansızdır.
ETW ekonomisi vergi, ticaret, diğer gelirler, hamilikten gelen gelirler, diğer ülkelerle yapılan antlaşmalar ve ticaret yolu yağmalamadan kuvvet almaktadır. Bu gelirler de yeni ordular, donanmalar, binalar ve halkı kontrol etmek amaçlı kullanılır.
BAŞLIKLAR
I) Bölge Geliri
II) Vergilendirme
III) Bölge Serveti ve Gelişimi
IV) Diğer Gelirler
V) Ticaret, Ticari Ortaklar ve Ticaret Yolları
VI) Ticari Malları İhraç Etme
VII) Ticareti Koruma
VIII) Ticari Yollar, Plantasyonlar ve Ticari Noktalar
IX) Yeni Kasaba ve Limanların Çıkışı
X) Kasaba ve Liman Serveti
XI) Sanayileşme
XII) Madencilik ve Ormancılık Faaliyetleri
XIII) Tarım
XIV) Yollar
XV) Araştırma
XVI) Bakanlar ve Kabine Türü
XVII) Ordu ve Donanma Masrafı
XVIII) Kasaba Devriyesi
XIX) İflas
XX) Stratejiler
I) Bölge Geliri
Bölge gelirimiz, bölgede bulunan kasaba, tarla, plantasyon, maden, liman ve benzeri yapıların seviyelerine ve bölge servetine bağlıdır.
II) Vergilendirme
Vergi oyundaki en büyük iki gelir kaleminden biridir.(digeri ticaret) Aşağıdaki tablodan da E:TW ekonomi modelini inceleyebilirsiniz.
Alacağınız vergi, gördüğünüz bölge geliri ile eşit değildir, sadece belli bir pay alırsınız. Bunula beraber 3 ayrı kıta için ayrı ayrı vergi politikası ayarlabilirsiniz; Avrupa, Hindistan, Amerika. Kıta içindeki bölgelere ayrı ayrı vergi politikası güdemezsiniz. (Vergiyi sıfırlamak hariç)
Vergi için değiştirebileceğimiz iki tane parametre vardır; Üst Sınıf Vergisi ve Alt Sınıf Vergisi
Her sınıf için 5 seviyeden oluşan bir bar vardır. İlk seviye %5 olup son seviye ise %25'e tekabül eder.
Bu barlara bakacak olursa üst sınıf vergisi %5, alt sınıf vergisi ise %15'tir.
Her bölgenin bir büyükşehri vardır ve her şehirde valilik binası vardır. Valilik binası seviyesi de vergi oranı bonusu verir. Bu bonuşlar 3'ün katları şeklinde sıralanır; %3, %6, %9, %12 ve %15. Başkent dışında en fazla %9 bonus alınabiliyorken devlet başkentlerinde bu oran %12 ve %15'e çıkabilir. Askeri valilik binası en fazla %3 verebilir.
III) Bölge Serveti ve Gelişimi
"Money is the seed of money" Jean Jacques Rousseau
Diğer TW oyunlarındaki ekonomiye nazaran E:TW biraz daha kapitalist hareket etmektedir. Yatırım için başlangıç sermayesini ödeyip sonrasında meyveleri toplarsınız. Gerisi de bölge serveti artışı ve kasaba zenginlik seviyesi artışı olarak size geri döner. Yani Rousseau'nun dediğine çıkıyoruz; para için para lazım.
Bölge bilgilendirme penceresinde toplam geliri, vergi oranı, vergi geliri vs. ayrıntılar mevcuttur. Bölge serveti ekonominiz için ticaretten sonraki en önemli parametre olup eğer ticarete dayalı ekonomi yönetmiyorsanız sizin için daha çok önemli olacaktır. Oyunun ortalarında bölge serveti, bölge gelirinin yarısından fazlası bir pay edinebilir.
Servet bazı faktörlere bağlı olarak her turn kazanılan/kaybedilen bir değer olup bölge bilgilendirme penceresinde artış/azalış miktarını görebilirsiniz.
Bölge servetini artıran etmenler;
- Sanayi(Metal works, Weavers and Pottery)
- Ticari Liman
- Yollar
- Aydınlanma
- Bakanlar
Üst sınıf vergisinin seviyeleri bölge serveti üzerinde farklı etkisi vardır. Aşağıda göreceğiniz formüllerle bunu görebilirsiniz. Artış yapan etmenler € olarak, azalış ise @ olarak nitelendirilmiştir.
Vergi Seviyesi 1: @=-2-0,1(€)
Vergi Seviyesi 2: @=-4-0,2(€)
Vergi Seviyesi 3: @=-8-0,4(€)
Vergi Seviyesi 4: @=-16-0,8(€)
Vergi Seviyesi 5: @=-32-1,2(€)
Servet gelişimi ise €+@ dir. Sizinle göreceğiniz gibi son seviye vergi her zaman servet gelişimini eksi yöne çevirir.
Servet gelişimi= €+@= €-32-1,2(€)= -0,2(€)-32
Örnek olarak artış yapan etmenlerin toplamı 234 ise her vergi seviyesi şu rakamları verecektir;
Vergi Seviyesi 1: SG = 234 - 2 -0.1(234) = 209
Vergi Seviyesi 2: SG = 234 - 4 -0.2(234) = 184
Vergi Seviyesi 3: SG = 234 - 8 -0.4(234) = 133
Vergi Seviyesi 4: SG = 234 - 16 -0.8(234) = 31
Vergi Seviyesi 5: SG = 234 - 32 -1.2(234) = -78
İflas etmek servet gelişimini dramatik bir şekilde eksi yöne çevirecektir ve iflas ortadan kalksa bile bu eksi ceza olarak birkaç tur sürecektir.
IV) Diğer Gelirler
Diğer gelirler herhangi bir farklı faktör olmaksızın her devlet için +3000'dir. Eğer 3000'den fazla işe bunun anlamı bir veya birden fazla kaynaktan paza kazanıyorsunuzdur.
Genellikle en büyük kaynak hamilikten gelmektedir. Hami olduğunuzda hami olduğunuz devletten belli bir pay alırsınız. Daha zengin devlet size daha çok para verecektir.
Ticaret yolunu yağmalama geliri de buraya yazılacaktır.
5-10-15 veya 20 turluk para kazancı veya ödemesi diğer gelirlerin parametresinden biridir.
V) Ticaret, Ticari Ortaklar ve Ticaret Yolları
E:TW'da ticaret daha çok gelişmiştir. 3 kıtada kaynaklar bulunmakla beraber 4 tane deniz ticaret noktası da vardır. Ticaret yolları yağmalanabilir ve ticari limanlar bloklanabilir.
İlk olarak ticari antlaşmalar yapmanız gerekmektedir. İki tip ticari yol vardır; kara ve deniz
Herhangi bir devletle ticaret antlaşması yaptığınızda iki ülke başkenti arasında ticari yol ortaya çıkar. Eğer direk kara yolu bağlantısı varsa karayolu üstünden ticari yol geçecektir.
İspanya ve Fransa örneğinde gördüğümüz gibi bütün ticaret, karayolu üstünden yapılmaktadır. Doğal olarak da karayolu üstünden ticaret yapabileceğiniz ülke sayısı da son derece sınırlı olacaktır. Bu yüzden genel olarak deniz yoluyla ticaret yapılmaktadır. Bu ticaret tipini yapabilmeniz için de kullanılabilir deniz ticaret yolllarınız olmalıdır. Ticaret yolu sayısı da başkent bölgesindeki ticari liman sayısı veya başkent bölgesine karayolu ile bağlı bölgelerdeki ticari liman sayısı ve bu limanların seviyelerine bağlıdır. Liman seviyelerine göre ticari yol sayısı;
- Trade Port: + 2 Ticari Yol Olanağı
- Commercial Port: +3 Ticari Yol Olanağı
- Commercial Basin: +4 Ticari Yol Olanağı
- Global Trading Company: +5 Ticari Yol Olanağı
VI) Ticari Malları İhraç Etme
Ticari mallar ilk olarak başkentinize geldikten sonra ihraç edilir. Bu yüzden başkente giden yoldaki sayı ile National Summary'de gözüken ticaret geliri aynı değildir.
Ticari mal gelen yer ile başkentiniz arasında bağlantı yoksa orada üretilen ticari mal size genel ticari gelir vermeyecektir. Çünkü bütün ülkelerarası ticaret yolu başkentlerden çıkıp diğer başkentlerde biter. Mesela Fransa ile oynarken French Guyana'da bulunan ticari mallar ilk olarak Paris'e gelip oradan diğer ülkelere gider.
Ticari limanlarınızın kapasitesi de satılacak mal miktarını doğrudan etkilemektedir. Eğer başkentinizde bulunan limanlarınızın kapasitesi üstünde ticari malınız varsa ticari mal fazlası ihraç edilemeyecektir.
Aynı durum ticari mal üreten bölge için de geçerlidir. Bunu İspanya ile oynamaya baslayınca Küba'da rahatlıkla görebilirsiniz. Küba aşırı zengin bir koloni olduğu birçok plantasyon vardır ve ilk seviye ticari liman ihraç için yetmemektedir. Bu yüzden plantasyonları geliştirirken liman seviyelerine ve kapasitelerine bakmanızı tavsiye ederim.
VII) Ticareti Koruma
Ticaret E:TW'de sadece ticari mal üretmek ve ihraç etmekten geçmemektedir. Ticari malların ulaştırılması konusu da mesakatlı bir konu olmakta beraber sadece limanları korumak yetmeyecektir. Çünkü korsanlar ve/veya düşman ülkeler ticaretinizi yağmalamaya çalışabilir. En kötüsü de ticari limanın bloklanması olacaktır. O yüzden limanlarınızı mutlaka ama mutlaka koruyun.
Burada görüldüğü üzere ticari ortağımızın limanı bloklandığından herhangi bir ticaret maalesef yapamıyoruz. Bloklama ticari geliri sıfırlar, bloklayana herhangi bir parasal kazanç sağlamaz.
Ticaretin korsanlar/düşman ülkeler tarafından yağmalanması da ticaret için bir tehlikedir ki benim nazarımda ticaretin yağmalanması liman bloklanmasından daha tehlikelidir çünkü bir ticari yol yağmalanınca azalan ticari gelir yağmalayana aktarılır. Yağmalanan ticari yol için de kuru kafa simgesi çıkacaktır.
Eğer yağmalayan sizseniz yağmalanan gelir diğer gelirler kısmında yazılacaktır. Sadece deniz ticareti yağmalanmaz, ayrıca kara ticareti de yağmalanabilir. Deniz ticareti yağmalanması hakkında tablo da aşağıda bulunmaktadır.
Gemi sayısı Yağma miktarı Yağma dışı Yağma oranı Gemi Başına %
12477
2 2000 10477 16.03% 8.01%
4 3999 8478 32.05% 8.01%
5 4999 7478 40.07% 8.01%
6 5781 6696 46.33% 7.72%
7 6780 5697 54.34% 7.76%
8 7344 5133 58.86% 7.36%
9 8126 4351 65.13% 7.24%
10 9125 3352 73.13% 7.31%
11 10125 2352 81.15% 7.38%
12 11125 1352 89.16% 7.43%
13 12118 359 97.12% 7.47%
14 12477 0 100.00% 7.14%
15 12477 0 100.00% 6.67%
VIII) Ticari Yollar, Plantasyonlar ve Ticari Noktalar
Oyunda 8 kalem ticari mal vardır; Kürk, Fildişi, Baharatlar, Pamuk, Şeker, Çay, Kahve ve Tütün. Bu ürünlerden sadece fildişi, bölgelerden üretilmeyip sadece ticari noktalardan getirilir; Fildişi Kıyısı ve Mozambik Kanalı.
Ürünlerin fiyatları sabit olmayıp arza göre fiyat değişmektedir. Arzı fazla olan ürünün fiyatı da normal olarak fiyatı da düşecektir. Mesela fildişinin fiyatı korsanlar yüzünden 50'nin üstüne çıkabileceğini görenler olmuştur.
İstediğiniz yere plantasyon inşaası yapılamaz. Birçok plantasyon yeri iki ürün yetiştirme seçeneği verir. Aynı tip ürün yerine ürün çeşitliliğinizi artırmanızı tavsiye ederim, yoksa aynı ürünün fazla arzı fiyatı çok düşürecektir.
Plantasyonlar size iki çeşit gelir verecektir; vergi ve ticari gelir. Bölge plantasyonundan elde edilen ürün ihraç edilince bölge gelirine bu gelir eklenir ve belli bir yüzde vergi geliri alırsınız. Bununla beraber ticari malın satışından ticari gelir de elde edersiniz.
Plantasyonların da tarım alanları gibi verimlilik oranları vardır; low yield, average yield veya abundant yield. Yüksek verimli plantasyonlar aynı zamanda daha fazla ürün verecektir.
Ticari noktalar dört tane yerde bulunur; Fildişi Kıyısı, Mozambik Kanalı, Brezilya Kıyısı ve Doğu Hindistan. Bu dört bölgede capa simgeli, sari renkli noktalar bulunur ve bu noktalara yerlestirdiginiz ticari gemilerle ticari mallari baskentinize tasirsiniz.
Ticari noktalara daha fazla gemi yerleştirmek daha fazla ticari mal demekse de gemi basına mal sayısı azalır. Yani gemi sayısı arttıkça gemi basına ürün miktarı azalır.
Brezilya kıyısında şeker, Doğu Hindistan'da ise baharat bulunur. İki ürün de Güney Amerika, Karayıp adaları ve Hindistan'da plantasyonlar aracılığı ile üretilebilir. Bunun dışında fildişi sadece Fildişi Kıyısı'nda ve Mozambik kanalında vardır.
IX) Yeni Kasaba ve Limanların Çıkışı
Endüstriyel altyapı, okullar, kültürel binalar ve limanlar köyler gelişip kasaba olduktan sonra inşaa edilebilir. Birçok bölgede gelişmemiş köyler vardır ve bu köyler dalyan, teknolojiler ve tarımsal faaliyetler sayesinde gelişip kasaba olabilir. Alt sınıf vergilendirmesi gelişimi sınırlarken köy gelişimi ve vergi arasında dengeyi kurmalısınız.
X) Kasaba ve Liman Serveti
Kasaba veya limanı seçtiğinizde oranın zenginliği hakkında bilgi alırsınız; Very Poor, Poor, Growing, Prosperous ve Wealthy. Daha zengin kasabalar, kuruluşların daha fazla gelir getirmesine yol açacağı için zengin yerlere sanayi kuruluşu yapmanız sermayenizi daha çabuk amorti etmenizi sağlayacaktır.
XI) Sanayileşme
Devir sanayi devridir. E:TW bize 3 tip sanayi kuruluşu yapmamıza izin vermiştir; metal işleri, dokumacılık ve çanak çömlek. Sonuncusunun yapım yeri son derece kısıtlı olup sadece Filistin'de yapılabilir.
Sanayi kuruluşları size sabit gelir vermekle beraber bölge gelirinde artış da yapar. Fakat endüstriyel faaliyetler alt sınıfta mutsuzluk yaratır(meşrutiyet yönetimi hariç)
Kasaba zenginliğine göre de sanayi kuruluşunun geliri değişmektedir. Aşağıdaki resimlerde bunu görebilirsiniz.
Üretilen sanayi mallarının fazlası "other goods" altında, ticari mal olarak satılır.
Ayrıca son seviye sanayi kuruluşları size ekstra prestij de verecektir.
XII) Madencilik ve Ormancılık Faaliyetleri
Maden olarak altın, gümüş, demir ve değerli taşlar çıkarırsınız. Madenler vergilendirilebilir geliri artırmasına rağmen alt sınıfta mutsuzluk yaratır.
Ormanlar ve madenlerden sadece vergi geliri elde edilir, ticari gelir alınmaz.
XIII) Tarım
Tarım faaliyetleri fazla olmayan bir gelir vermesine rağmen yiyecek kıtlığını azaltır ve nüfus artış hızını artırır. Böylece yeni kasabalar ve limanlar çıkar ve yeni çıkan yerlere istediğiniz bir binayı inşaa edersiniz.
Tarımda verimlilik diye bir parametre var olmakta olup tarım gelirini etkiler. Fakat bu nüfus artış hızını değiştirmez. Verimlilik de low yield, average yield veya abundant yield olarak değer alır ve bu değer değişmez. Mesela low yield bir Palatial Estates 375 gelir getirirken, abundant yield 600 gelir getirir.
Son seviye tarlalar üst sınıfa mutluluk verirken prestiji de artırır.
XIV) Yollar
Yollar bölgeleri birbirine ve bölge içinde bulunan liman ve kasabaları büyükşehre bağlar. Yol seviyesi de ordunuzun veya ajanınızın menzilini de etkiler. Fazla olmasa da her tur gelir artışı yapar. Son seviye yollar prestiji artırır ve çok bölgeniz varsa prestijde fark atmanızı sağlayabilir.
XV) Araştırma
Teknoloji ağacı TW serilerinde ilk olarak E:TW'de çıkmasıyla beraber teknoloji ağacı 3 büyük kategoriye ayrılmıştır; Askeri-Endüstri-Aydınlanma. Her ana kategori de 3 tane de ayrı dala ayrılır. Araştırmalar yaparken bir denge içersinde teknoloji ağacını geliştirirseniz güçlü bir imparatorluğa sahip olabilirsiniz. Birkaç tane okul aynı zamanda birkaç tane araştırma yapmanızı sağlayarak prestij sıralamasında Aİ'ye fark atmanızı sağlayacaktır.
Endüstri ağacı da 3 tane dala ayrılır; Tarım, Metal İşleri ve Dokuma. Tarım araştırmaları daha büyük tarım kuruluşları yapmanıza izin vererek nüfus artış hızını ve tarım gelirini artırmanızı sağlar. Metal işleri ve dokuma araştırmaları daha büyük sanayi kuruluşları inşaasını sağlayarak tur başına servet artışını ve sabit vergi gelirini artırır. Bazı araştırmalar ise daha ucuza ordu çıkarmanızı ve ordu masraflarınızı azaltmayı sağlayacaktır.
Aydınlanma da tıpkı diğer ana araştırma konuları gibi 3 tane dala ayrılır; eğitim/araştırma, politik ideolojiler ve ekonomi. Ekonomi için önemli olanlar aşağıda işaretlenmiştir.
Her araştırma sizi tur başı gelir artışı ile ödüllendirecektir. Ekonomi araştırmalarına önem vermeniz bölgeler için büyük bir gelir artışı yaratacaktır.
Aydınlanma bölümünde araştırmalar yapmanız ıslahat yaygarasını da artıracaktır. Islahat yaygarasının fazla artıp kontrol altına alınmaması monarşinin kellesinin gitmesi demektir. Islahat yaygarası okul olmayan yerde olmaz.
XVI) Bakanlar ve Kabine Türü
Bakanların yıldızları, özellikleri ve görevi, duruma göre prestij artışı, diplomatik ilişkilerde artı, ana kıtanızda bölge gelirlerinin artışı, genel vergi oranı artışı, ticari yolların gelişimini, baskı, kasaba devriyesi ücretinin azalması, ordu/donanma çıkarım, bakım ücretlerinin düşüşü ve teknolojilerinin araştırma hızını artırma etkisi yapabilir.
Amerika/Hindistan valisi ek vergi geliri, baskı ve ordu bakım masrafı düşüşü gibi etkiler yapabilir.
Bakanlara görev süresinde gelen ek özellikler ve takipçiler pozitif/negatif yönde etki yapar. Bu yüzden her zaman bu konuda dikkatli olun.
Trait/Follower Bonus #1 Bonus #2 Bonus #3 Bonus #4
"Mistress" -2 Middle Class + 1 Nobility
Agragrian +1 Management +1 Nobility -1 Treasury Admin
Amusing Cad -1 Management -1 Lower Class +1 Nobility
Bon Vivant + 1 Management +1 Lower Class +1 Lower Class
Choir Master +1 Nobility +1 to prestige
Controller of Works + 1 Management -5% to cost of cultural buildings -5% to cost of metalworking buildings
Frugal and Thrift +1 Management -1 Nobility -2 Treasury Admin
Harridan +1 Management -1 Lower Class -1 Middle Class
Honest +1 Management
Industrial Revolutionary +1 Treasury Admin
Iron Hand -2 Lower Class +1 Middle Class +2 Justice Admin
Jug Head +1 Lower Class -1 Nobility +3% to clamour for reform
Mistress + 1 Nobility
Naval Surveyor +2 Navy Admin
Patron +1 Navy Admin
Pet Hermit +1 Nobility +5% to cost of industrial buildings
Pious +1 Zeal -5% to religious unrest
Secret Policeman +5% to spawn rakes -5% to chance of assassination
Stallholder +1 Middle Class +1 Treasury Admin
Status Quo +1 Nobility -1 Lower Class -1 Lower Class -3% Clamour for reform
Tactician +1 Army Admin
Tax Farmer -2 Lower Class +4% to global tax income
Thief Taker +1 Nobility +2 to repression across theatre
Sommelier -1 Management +1 Nobility
Harsh Reputation +1 Justice Admin -1 Lower Class +1 Management
No Sense of Shame +1 Nobility
Lewd -1 Lower Class
Methodist Preacher +1 Middle Class +1 Lower Class +5% to religious unrest
Morally Impaired -1 Management
Trencherman -1% to campaign movement
Crimper -5% to infantry recruitment costs
Strategist +2 Army Admin
Corn Factor -1 Lower Class +5% to wealth from farms
Something of a Banker +1 Treasury Admin
Well Connected Mistress +1 Justice Admin +1 Treasury Admin
Kabine türünün etkileri de aşağıda belirtilmiştir;
Monarşi:
- Baskı: 5
- Üst sınıf mutluluğu: +2
- Alt sınıf mutluluğu: -2
- Araştırma hızı: -10%
- Birim çıkarma ücreti: -5%
- Ana kıtadaki bölge gelir artışları(bakan): -6
- Bölge gelir artışı: -5
- Baskı: 3
- Üst sınıf mutluluğu: +1
- Orta sınıf mutluluğu: +1
- Islahat yaygarası: -25%
- Ana kıtadaki bölge gelir artışları(bakan): +3
- Bölge gelir artışı: +5
- Sanayileşme mutsuzluğu: YOK
- Baskı: 2
- Orta sınıf mutluluğu: +1
- Alt sınıf mutluluğu: +3
- Araştırma hızı: +5%
- Islahat yaygarası: -80%
- Ana kıtadaki bölge gelir artışı(bakan): +10
- Bölge gelir artışı: +12
XVII) Ordu ve Donanma Masrafı
Oyunun ismi zaten oyunun hangi minvalde işleyeceğini anlatır sizlere; TOTAL WAR. Yani ekonomi düzenledikten sonra full stack ordular ve donanma çıkarıp terör estirmelisiniz. Ekonomik gelirinizin büyük bir kısmı gelişim, inşaa, birim çıkarımı ve bakım masraflarına gitmektedir. Bakım masrafı her tur ödenir ve bunun fazlası cebinizde delik açacaktır. Ödenemeyen ordu bakım masrafı da firar demektir.
XVIII) Kasaba Devriyesi
Herhangi bir bölgede ortaya çıkan hoşnutsuzluk kasaba devriyesi masrafını artırır. Kasaba devriyesi belli bir yere kadar hoşnutsuzluğu engellese de bazen garnizon kuvvetlerine ihtiyaç duyulabilir.
Kasaba devriyesinin masrafı zaman zaman vergi gelirini geçebildiği yer olan Hindistan'da Maratha devletiyle oynarken fethedilen yerlerin vergisi kesmek, bazen toplam kârınızı artırabilir. Devriye masrafları da Adalet Bakanı ile doğrudan ilgilidir.
Kalabalık yerlerde kasaba devriyesi masrafı fazla olabileceğinden garnizon bonusu veren birimleri çıkarmak çok daha ekonomik olacaktır.
XIX) İflas
E:TW'da, iflas kadar acı ve yıkıcı olan az şey vardır. Harcamalarınız gelirlerinizi geçip kasanızı sıfırlarsa iflas belirir.
İflasın ilk etkisi orduda firardır. Firar da orduda bulunan birimleri çiftçi veya işçi olarak çalışmaya ittiğinden ordu mevcudiyetinde azalmaya yol açar ki ordu mevcudiyeti azalmasının düşman sebebiyle olmaması çok üzüntü vericidir. Sırf bu sebeb bile savaşları kaybetmenize neden olabilir.
Diğer etki ise başkent bölgesinde servet kaybına yol açmasıdır ki erken turlarda gelişimi hedeflerken 10-15 sene geriye gitmek ekonomik olarak ayrıca çelme takacaktır.
XX) Stratejiler
Burada kısa kısa genel stratejiler hakkında fikirlerimi ileteceğim.
Bölge Fethi ve Ekonomik Gelişim
Bölge fethetmek herkes için tek hedef olsa da ilk turlarda verilen paraları ekonomik gelişime yatırmakla güzel bir ekonomik altyapı mümkün. Sonradan daha büyük ordular da üretebilirsiniz.
Ama VH'da oynuyorsanız AI cadı kazanı gibi olduğu için daha yılanın başını küçükken ezmek de iyi bir taktiktir.
Endüstriyel Ekonomi
Ticari olarak olanakları/yolu kısıtlı olan devletler için sanayi üstüne ekonomi kurmak da akıllıca bir yoldur. Prusya-Avusturya-Lehistan-Rusya-İsveç buna iyi bir örnek olmaktadır.
Bu ülkelerde endüstriyel araştırmalar yapıp, yollar ve sanayi kuruluşlarını geliştirirseniz sağlam bir donanma da oluşturabilirsiniz.
Vergi Politikası
Vergileri genellikle 1710'a kadar üst seviye vergisini alt sınıf vergisinden fazla yaparım. Bölge gelişimine fazla eksi getirmiyorsa bir problem çıkarmaz çünkü ilklerde sermaye üretimimiz gerçekten az oluyor ve kazandığımız üç beş kuruşu da yatırım yapmak daha sağlam yoldur. Alt sınıf vergisini bir kademe düşük tutmamım sebebi de yeni çıkacak kasabalardır. Yeni çıkan kasabalar da bölge ekonomisine doping etkisi yapar.
Başlangıçtan 10-20 tur sonra üst sınıf vergisini en aşağıya indirip alt sınıf vergisini orta seviye yaparım. Araştırmaların da etkisiyle bölge gelir artışı uçuşa geçtiğinden geç dönemde ekonomik olarak sağlam bir yer edinirim.
Valilik Binası
Askeri valilik binası en fazla %3 bonus ve +1 baskı verirken diğerinda %9 bonusa ve +3 baskıya ulaşabilirsiniz. Bunun anlamı daha az mutsuzluk, daha az kasaba devriyesi masrafı ve daha çok vergi geliri demektir.
Beklemeye sabrınız varsa başkentlerin son seviye valilik binası yapmasını bekleyin, ondan sonra o bölgeyi alın. %12 ila %15 vergi bonusu az değildir.
Ticari Liman vs Dalyan
Ticari limanlar her tür gelir artışı vermekle beraber dalyanlar nüfus artış hızı ve sabit bir gelir verir. Ticari limanları başta fazla tutmak iyi olsa da liman seviyeleri arttıkça fazla ticari limana gerek olmadığını düşünüyorum.
Fildişi Kıyısı vs Mozambik Kanalı
Fildişi Kıyısı gemi başına daha çok verimlidir.
Indiaman, Fluyet ve Galleon
Indiaman veya Dhow kullanmak ticari noktalarını en verimli şekilde kullanmanızı sağlayacaktır. Korsanlardan çekinip Fluyet ve Galleon basmak da ticari verimliliği azaltır ki bu gemiler de üst seviye askeri gemilere karşı "yem" olurlar. Korsanların iki tane adasını alıp korsanları yok etmek çok daha ucuz ve zahmetsizdir.
Sanayi Kuruluşlarının Zengin Kasabalara İnşaası
Zengin kasabalara yapılan sanayi kuruluşların çok daha fazla sabit vergi geliri getirdiğini yukarıda söylemiştim. Oyunun başlarında zengin kasabalarda kültürel binaların ve okulların olduğunu görürseniz acımadan yıkın ve buralara sanayi kuruluşu yaparken fakir kasabalara kültürel bina ve okul dikin.
Mesela bölge ele geçirince dini yapılar gördüğünüzde direk yıkın. Zengin olanlara sanayi, fakir olanlara kültürel bina yapın.
Savunma ve Mutsuzluk Meselesi
Savunma için şehir etrafına sur örmek bölgeyi daha kolay savunmanıza ve askerlerinizi verimli kullanmanızı sağlar. Orta çapta bir orduya karşı sadece milisler ve çakmak tüfekli halk ile savunmak için sur şarttır.
Şehirlerde mutsuzluk meselesini en kolay ve en pahalı yoldan çözümü garnizon kuvvet çıkarmaktır. Uzun vadeli çözümler ise bakan şutlama, kabine türünü değiştirme, erken seçim, kültürel ve dini yapı inşaasıdır.
Bina Geliştirme
Tarla, okul, fabrika ve madenlerin geliştirilmesi bölge için ya ıslahat yaygarasına ya da sanayileşme mutsuzluğu yaratır.
Sanayileşme mutsuzluğunu çözmenin en etkili yolu meşrutiyete geçmektir. Çünkü meşrutiyette üst sınıf ve orta sınıf vardır. Sanayileşme mutsuzluğu alt sınıfa ait olduğundan meşrutiyette sanayileşme mutsuzluğu gözükmez.
Eğer ıslahat yaygarası sorunu varsa cumhuriyet en iyi çözümdür. Cumhuriyet, ıslahat yaygarasını %80 azaltır. Meşrutiyet ise sadece %25 azaltır.
Islahat yaygarasının sadece okul bulunan yerlerde olduğu düşünülürse meşrutiyet daha iyi bir seçenek olarak ortaya çıkar. Çünkü sanayileşme mutsuzluğunu bütün ülkenin bölgelerinde görmek mümkündür.
Hat Piyadesi vs Milisler
Milisler sadece 60 altın daha az bakım masrafı olmasına rağmen bu farka değmeyecek bir biçimde milislerin özellikleri hat piyadelerine nazaran çok daha kötüdür ve savaşta sizi yüzüstü bırakır.
