Yeniçeriler onu fazlasıyla seviyordu. İyi eğitim almıştı, cesurdu. Dedesi Yavuz Selim’e benziyordu.
Babası Sultan Süleyman kendisini Konya Ereğlisi’ne çağırdığında tereddütteydi.
Gitmek veya gitmemek. Son dönemlerde babasına karşı isyanda olduğu haberlerinin kasıtlı olarak sızdırıldığını biliyordu. Gitmez ise bu haberlerin gerçek olduğu kanısını doğuracaktı. Gider ise de biliyordu ki canı tehlikedeydi.
Cesaret isteyen seçimi yaptı. Suçsuzluğuna güveniyordu ve bir de sevgilerini saklamayan yeniçerilere.
Silahlarının dışarıda bırakılması istendi. Oysa sultan otağına sadece şehzadeler silah ile girebilirdi.
İçeri girmesi ile dilsiz cellatlar üzerine çullandı.
Kolay olmadı. Güçlü yapısını aşıp şehzadeyi devirmek kolay olmadı. Dilsiz cellatların çaresiz kaldığı noktada şehzadenin çocukluk arkadaşı Zal Mahmud Ağa devreye girmişti.
Görev tamamlanmış, Kanuni Sultan Süleyman ile Mah-i Devran Hatun’un (veya Gülbahar Hatun) oğulları Şehzade Mustafa, 38 yaşındayken kanı akmadan bu dünyadan göçmüştü.
***
Cihan İmparatorluğuna dönüşen Osmanlı’da taht kavgaları da kaçınılmaz bir şekilde şiddetli olmaya başlıyordu.
Kanuni’nin gönlünde karşı konulmaz bir aşk ile yer edinmiş olan Hürrem Sultan’ın dileği kendi oğullarından birisini padişah olarak görmekti. Bu dileğine en büyük engel ise Kanuni’nin büyük oğlu Mustafa idi. Selim’in, Bayezıd’ın veya Cihangir’in önünün açılması için öncelikle Mustafa’nın yarıştan çekilmesi gerekliydi.
İmparatorluğun ikinci adamlığına Hürrem Sultan ile Kanuni’nin damadı Rüstem Paşa gelmişti. Zigetvar doğumlu Rüstem fakir bir çevreden gelip saraya yerleşmiş, Mihrimah Sultan’a eş olmuştu.
Hürrem Sultan, damadı Sadrazam Rüstem Paşa’nın da desteği ile Kanuni’nin kulağına -öyle olmasa da- Mustafa’nın isyanlarda olduğu, İran ile anlaştığı ve kendisini devirmek istediği iddialarını ulaştırıyordu.
Sonuç gecikmedi.
Cihan Padişahı Kanuni’nin yetenekleri ile donanmış Şehzade Mustafa kaybedilmişti. Osmanlı ülkesini ziyaret eden Fransız diplomat Guillaume Postel,1537 yılında onun için şöyle diyordu : “Süleyman’ın çocukları arasında Mustafa adında bir şehzadesi vardı ki harikulade iyi bir eğitim görmüş, ihtiyatlı ve saltanat sürecek yaştaydı. Zira 24 ya da 25’ine gelmişti; Tanrı böyle büyük bir barbarlığın onca yakınımıza gelmesinden bizi korusun!”
Otoriteyi Osmanlı’ya çoktan bırakmış olan Avrupa, Mustafa’dan korkuyor ve onun başa gelmesi ile daha da büyük hezimetleri yaşayacağından tedirginlik duyuyordu.
Mustafa’nın ölümü Avrupa’ya rahat bir nefes aldırırken Osmanlı’da büyük bir trajedi yaşattı. Yeniçeri onu seviyor; Muhlisi takma adıyla yazdığı şiirler ile sanat çevresinde de saygı ve sevgiyle anılıyordu.
Yeniçeri isyanlardaydı. İsyanı bastırmak gerekiyordu. Kanuni, çare olarak Rüstem Paşa’yı görevden aldı. Bu azl sadece 2 yıl sürdü. Sonrasında Paşa yeniden sadrazam olacaktı.
Şehzade’nin ölümü sonrası adına mersiyeler yazıldı. Bunların en ses getireniTaşlıcalı Yahya Bey‘in yazdığı olmuştu.
Kanun adına da olsa, devletin bütünlüğü adına da olsa Cihan Padişahı, oğlunun ölümüne olan kaçınılmaz hüznünü mersiyelere özgürlük vererek yaşıyordu.
Hüznünü yaşarken yalnız da değildi. Taht sevdası her an olacak değildi ya; Mustafa’nın kardeşi, Hürrem Sultan’ın oğlu Cihangir onun ölümünden kısa bir zaman sonra üzüntüsünden ölecekti.
Nihayetinde Cihan Padişahı Kanuni’nin şehzadelerinden en yeteneklisiMustafa artık hayatta değildi.
Büyük kavgalar sonrasında sonsuz huzurunu, Bursa Muradiye Camii’nde, annesi Mah-i Devran ile birlikte yan yana yaşayacaktı.
Babası Sultan Süleyman kendisini Konya Ereğlisi’ne çağırdığında tereddütteydi.
Gitmek veya gitmemek. Son dönemlerde babasına karşı isyanda olduğu haberlerinin kasıtlı olarak sızdırıldığını biliyordu. Gitmez ise bu haberlerin gerçek olduğu kanısını doğuracaktı. Gider ise de biliyordu ki canı tehlikedeydi.
Cesaret isteyen seçimi yaptı. Suçsuzluğuna güveniyordu ve bir de sevgilerini saklamayan yeniçerilere.
Silahlarının dışarıda bırakılması istendi. Oysa sultan otağına sadece şehzadeler silah ile girebilirdi.
İçeri girmesi ile dilsiz cellatlar üzerine çullandı.
Kolay olmadı. Güçlü yapısını aşıp şehzadeyi devirmek kolay olmadı. Dilsiz cellatların çaresiz kaldığı noktada şehzadenin çocukluk arkadaşı Zal Mahmud Ağa devreye girmişti.
Görev tamamlanmış, Kanuni Sultan Süleyman ile Mah-i Devran Hatun’un (veya Gülbahar Hatun) oğulları Şehzade Mustafa, 38 yaşındayken kanı akmadan bu dünyadan göçmüştü.
***
Cihan İmparatorluğuna dönüşen Osmanlı’da taht kavgaları da kaçınılmaz bir şekilde şiddetli olmaya başlıyordu.
Kanuni’nin gönlünde karşı konulmaz bir aşk ile yer edinmiş olan Hürrem Sultan’ın dileği kendi oğullarından birisini padişah olarak görmekti. Bu dileğine en büyük engel ise Kanuni’nin büyük oğlu Mustafa idi. Selim’in, Bayezıd’ın veya Cihangir’in önünün açılması için öncelikle Mustafa’nın yarıştan çekilmesi gerekliydi.
İmparatorluğun ikinci adamlığına Hürrem Sultan ile Kanuni’nin damadı Rüstem Paşa gelmişti. Zigetvar doğumlu Rüstem fakir bir çevreden gelip saraya yerleşmiş, Mihrimah Sultan’a eş olmuştu.
Hürrem Sultan, damadı Sadrazam Rüstem Paşa’nın da desteği ile Kanuni’nin kulağına -öyle olmasa da- Mustafa’nın isyanlarda olduğu, İran ile anlaştığı ve kendisini devirmek istediği iddialarını ulaştırıyordu.
Sonuç gecikmedi.
Cihan Padişahı Kanuni’nin yetenekleri ile donanmış Şehzade Mustafa kaybedilmişti. Osmanlı ülkesini ziyaret eden Fransız diplomat Guillaume Postel,1537 yılında onun için şöyle diyordu : “Süleyman’ın çocukları arasında Mustafa adında bir şehzadesi vardı ki harikulade iyi bir eğitim görmüş, ihtiyatlı ve saltanat sürecek yaştaydı. Zira 24 ya da 25’ine gelmişti; Tanrı böyle büyük bir barbarlığın onca yakınımıza gelmesinden bizi korusun!”
Otoriteyi Osmanlı’ya çoktan bırakmış olan Avrupa, Mustafa’dan korkuyor ve onun başa gelmesi ile daha da büyük hezimetleri yaşayacağından tedirginlik duyuyordu.
Mustafa’nın ölümü Avrupa’ya rahat bir nefes aldırırken Osmanlı’da büyük bir trajedi yaşattı. Yeniçeri onu seviyor; Muhlisi takma adıyla yazdığı şiirler ile sanat çevresinde de saygı ve sevgiyle anılıyordu.
Yeniçeri isyanlardaydı. İsyanı bastırmak gerekiyordu. Kanuni, çare olarak Rüstem Paşa’yı görevden aldı. Bu azl sadece 2 yıl sürdü. Sonrasında Paşa yeniden sadrazam olacaktı.
Şehzade’nin ölümü sonrası adına mersiyeler yazıldı. Bunların en ses getireniTaşlıcalı Yahya Bey‘in yazdığı olmuştu.
Meded meded bu cihanın yıkıldı bir yanı/Ecel celalileri aldı Mustafa hanı.Tutuldu mihr-i cemali bozuldu erkanı/Vebalde koydular al ile Al-i Osmanı
Kimileri bu mersiye nedeniyle Yahya Bey’in kellesinin alınması gerektiğini Sultan’a söylüyordu. Fakat Sultan bu taleplere karşı gelmiş ve ardından gelecek mersiyelere de cesaret vermişti.Kanun adına da olsa, devletin bütünlüğü adına da olsa Cihan Padişahı, oğlunun ölümüne olan kaçınılmaz hüznünü mersiyelere özgürlük vererek yaşıyordu.
Hüznünü yaşarken yalnız da değildi. Taht sevdası her an olacak değildi ya; Mustafa’nın kardeşi, Hürrem Sultan’ın oğlu Cihangir onun ölümünden kısa bir zaman sonra üzüntüsünden ölecekti.
Nihayetinde Cihan Padişahı Kanuni’nin şehzadelerinden en yeteneklisiMustafa artık hayatta değildi.
Büyük kavgalar sonrasında sonsuz huzurunu, Bursa Muradiye Camii’nde, annesi Mah-i Devran ile birlikte yan yana yaşayacaktı.
